Sırbistan Hakkında Bilgiler
Sırbistan
|
Sırbistan
|
|||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.png) |
|||||||||||||||||||||
| Başkent
ve en büyük şehir
|
Belgrad 44°48′K 20°28′D |
||||||||||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Sırpça1 | ||||||||||||||||||||
| Tanınan bölgesel dil(ler) | Boşnakça Rumence Rusince Macarca Slovakça Hırvatça Rusça |
||||||||||||||||||||
| Etnik gruplar
|
%83.3 Sırp %3,5 Macar %2.1 Çingene %2 Boşnak %9 Diğerleri [1] |
||||||||||||||||||||
| Demonim | Sırp | ||||||||||||||||||||
| Hükûmet | Üniter parlamenter cumhuriyet | ||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
| Yasama organı | Ulusal Meclis | ||||||||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||||||||||
|
• Toplam
|
77.474 km2(Kosova hariç.) (112.) | ||||||||||||||||||||
|
• Su (%)
|
0,13 | ||||||||||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||||||||||
|
• 2022 sayımı
|
6.690.887 (Kosova hariç) | ||||||||||||||||||||
|
• Yoğunluk
|
86/km2 (130.) | ||||||||||||||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||||||||||||||||
|
• Toplam
|
141,927 milyar $[1] (79.) | ||||||||||||||||||||
|
• Kişi başına
|
20.545 $[1] (Kosova hariç.) (66..) | ||||||||||||||||||||
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||||||||||||||||
|
• Toplam
|
60,435 milyar $[1] (80.) | ||||||||||||||||||||
|
• Kişi başına
|
8.748 $[1] (Kosova hariç.) (74.) | ||||||||||||||||||||
| Gini (2019) | 33.3 orta |
||||||||||||||||||||
| İGE (2019) | 0.806 çok yüksek · 64. |
||||||||||||||||||||
| Para birimi | Sırp dinarı (RSD) | ||||||||||||||||||||
| Zaman dilimi | UTC+1 (OAS) | ||||||||||||||||||||
|
• Yaz (YSU)
|
UTC+2 (OAYS) | ||||||||||||||||||||
| Trafik akışı | sağ | ||||||||||||||||||||
| Telefon kodu | 381 | ||||||||||||||||||||
| İnternet alan adı | .rs | ||||||||||||||||||||
|
Resmî site
https://www.predsednik.rs/en |
|||||||||||||||||||||
Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (Република Србијаⓘ, Republika Srbija), Güneydoğu Avrupa'da Panonya Ovası ile Balkanların kesişiminde bulunan bir ülkedir. Kuzeyde Macaristan, batıda Hırvatistan ve Bosna-Hersek, güneybatıda Karadağ, güneyde Kuzey Makedonya, doğuda Romanya ve Bulgaristan ile çevrilidir. Ülkenin Arnavutluk ile sınırının tümü tartışmalı Kosova bölgesinde kalır.[a] Sırbistan 6,6 milyon nüfusa sahiptir. Başkenti ve en büyük şehri Belgrad'dır.
Eski Taş Çağı'ndan beri insan yerleşimlerinin bulunduğu Sırbistan toprakları 6. yüzyılda Slav göçlerine uğradı, Erken Orta Çağ'da bölgede çeşitli zamanlarda Bizans, Frank ve Macar krallıklarına haraçgüzarlık yapan birçok bölgesel devlet kuruldu. Sırbistan Krallığı 1217'de Kutsal Makam ve İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi tarafından tanındı ve Sırp İmparatorluğu adıyla 1346'da en geniş sınırlarına ulaştı. 16. yüzyılın ortalarında Osmanlılar günümüz Sırp topraklarının tümünü ele geçirdi. Osmanlı hakimiyeti zaman zaman Habsburg Monarşisi tarafından kesintiye uğradı. Habsburglar Voyvodina'dan başlayarak 17. yüzyıl sonlarından itibaren Merkez Sırbistan'a doğru genişledi. 19. yüzyıl başlarındaki Sırp İsyanları ile bölgenin ilk meşruti ulus devleti kuruldu. I. Dünya Savaşı'ndaki kayıplar ve eski Habsburg kraliyet toprağı Voyvodina'nın Sırbistan Krallığı'yla birleşmesinin ardından ülke diğer Güney Slav uluslarıyla Yugoslavya'yı kurdu. Yugoslavya değişik yönetim şekilleriyle varlığını 1990'lardaki Yugoslav Savaşları'na dek sürdürdü. Yugoslavya'nın dağılması sürecinde Sırbistan Karadağ ile bir birlik kurdu.[2] Ancak birlik 2006'da barışçıl bir şekilde dağıldı, böylece 1918'den beri ilk kez Sırbistan egemen bir devlet oldu.[3] 2008'de Kosova Meclisi tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Kosova'nın bağımsızlığı uluslararası toplumdan farklı tepkiler aldı. Sırbistan halen Kosova'yı kendi toprağı kabul etmektedir.
Sırbistan üst-orta gelirli bir ekonomiye sahiptir. İnsani Gelişme Endeksi'nde 64. sıradadır. Üniter bir cumhuriyettir ve parlamenter sistemle yönetilir. Sırbistan BM, Avrupa Konseyi, AGİT, BİO, KEİ ve Orta Avrupa Serbest Ticaret Antlaşması üyesidir. 2014'ten beri AB üyeliği için müzakereler yürüten ülke 2025'e kadar Avrupa Birliği'ne katılmayı hedeflemektedir.[4] Sırbistan resmi olarak askeri tarafsızlık politikası yürütmektedir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını almıştır ve 420 yıl Osmanlı toprağı olarak kalmıştır. Balkanlar'da yer alan eski Yugoslavya'nın bir arada kalan iki parçası olan Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği, 21 Mayıs 2006 günü Karadağ'da düzenlenen referandum sonucu "De Facto" şekilde ortadan kalktı. Birliğin "De Jure" yani hukuki anlamda son bulmasıysa 3 Haziran 2006 tarihinde her iki ülke parlamentosunun birliğin sona ermesini onaylaması ile gerçekleşti.
Bu eski birlik içindeki iki ulusal oluşumu teşkil eden Sırbistan (başkenti Belgrad) ve Karadağ (başkenti Podgorica) artık kendi politikalarını belirleme serbestliğine sahiptirler.
Sırbistan, denizle bağlantısı bittiği için donanmasını satılığa çıkarmıştır. Ülkenin iki özerk bölgesi vardır. (Bunlardan Kosova ve Metohiya özerk Cumhuriyeti sınırlı tanınan bir bağımsız devlettir.) Birincisi başkenti Novi Sad olan Voyvodina'dır. Voyvodina'da yoğun bir Macar azınlığı bulunmaktadır. İkincisi başkenti Priştine olan Kosova ve Metohiyadır. Sırbistan nüfusunun %82'si Sırp, geri kalan %18'lik kısmı ise Macar, Boşnak, Roman ve diğer azınlıklar oluşturur.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kosova dahil Sırbistan'ın topografik haritası
Orta[5][6] ve Güneydoğu Avrupa'nın kesiştiği noktada bulunan karayla çevrili bir ülke olan Sırbistan, Balkan yarımadası ve Pannonian Ovası'nda yer alır.
İdari yapılanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırbistan'ın idari sistemi istatistiksel bölgeler, ilçeler ve belediyelerden oluşur.
Kosova ve Metohiya’daki Birimler
[değiştir | kaynağı değiştir
